Stap vijf is digitale grenzen stellen. Je hoeft niet meteen op berichten te reageren. Je hoeft geen persoonlijke informatie te delen op sociale media. Je hoeft je niet in discussies te mengen. Stel regels op: “Ik reageer niet na 22.00 uur”, “Ik praat niet over politiek in chats.” Dat is je recht.
Adverteren
Stap zes: stel grenzen met je dierbaren. Vaak vinden de grootste schendingen plaats binnen de familie: “Je bent mijn moeder – je zou me moeten begrijpen!” “We zijn vrienden – je moet ons steunen!” Maar zelfs nabijheid doet geen afbreuk aan respect. Zeg: “Ik hou van je, maar ik heb ruimte nodig.”
Stap zeven: stel fysieke grenzen. Je lichaam is jouw territorium. Niemand heeft het recht je zonder toestemming aan te raken – zelfs niet gekscherend, zelfs niet “uit liefde”. Leer te zeggen: “Raak me alsjeblieft niet aan.”
Stap acht: stel emotionele grenzen. Je hoeft de emoties van iemand anders niet te “repareren”. Je hoeft niet naar klachten te luisteren als je het moeilijk hebt. Je hoeft de schuldgevoelens of angsten van iemand anders niet op je te nemen. Zeg: “Het spijt me dat je gekwetst bent, maar ik kan er nu niet over praten.”
Stap negen: oefen. Begin met veilige situaties: weiger een cafébezoek als je het eten niet lekker vindt. Zeg tegen een collega: “Ik neem dat project niet aan.” Elke “nee” is een oefening in het stellen van je grenzen.
Stap tien: wees geduldig met jezelf. Als je je hele leven zonder grenzen hebt geleefd, kost het tijd om ze te stellen. Wees lief voor jezelf. Fouten maken hoort erbij. Het belangrijkste is dat je begonnen bent. Want grenzen zijn geen muur, maar een brug: ze stellen je in staat relaties op te bouwen waarin je jezelf blijft.
