Een ander risico is cognitieve ongelijkheid. Als neurale verbeteringen alleen beschikbaar worden voor de rijken, zal dit een nieuwe klasse van “slimme mensen” creëren. Stel je voor: een student met een neurale interface leert twee keer zo snel, een werknemer neemt nauwkeuriger beslissingen. Dit is geen sciencefiction – het is een logische ontwikkeling. Zonder een ethisch kader zou neurotechnologie de sociale kloof kunnen vergroten.
Adverteren
Desalniettemin is het potentieel voor het goede enorm. Neurale interfaces kunnen spraak herstellen na een beroerte, beweging herstellen na een verwonding en depressie en angst verlichten. Ze kunnen kinderen met ADHD helpen zich te leren concentreren en ouderen helpen hun cognitieve functies te behouden. Dit zijn niet zomaar technologieën – ze bieden hoop voor miljoenen mensen.
Tegenwoordig zijn de meeste neurale gadgets niet-invasief: ze werken via de hoofdhuid. Maar hun nauwkeurigheid is beperkt. Invasieve (implanteerbare) apparaten zijn nauwkeuriger, maar riskanter. De toekomst ligt waarschijnlijk bij hybride oplossingen: minimaal invasief, veilig en effectief. Wetenschappers werken aan biocompatibele materialen, draadloze datatransmissie en kunstmatige intelligentie voor het decoderen van signalen.
De maatschappij moet zich voorbereiden op een neurorevolutie. We hebben publiek debat, ethische commissies en internationale overeenkomsten nodig. We moeten ‘neuroliteracy’ ontwikkelen – begrip van hoe deze technologieën werken en welke rechten iemand heeft op zijn of haar gedachten. Want het brein is het laatste bolwerk van het individu. En het kan niet zonder slag of stoot worden opgegeven.
Neurotechnologie roept een fundamentele vraag op: wat betekent het om mens te zijn? Als we het geheugen kunnen verbeteren, trauma’s kunnen uitwissen en direct verbinding kunnen maken met het internet – waar ligt dan de grens tussen mens en machine? Het antwoord ligt niet in het afzweren van technologie, maar in het verstandig gebruiken ervan. Laat neurotechnologie niet dienen voor controle, maar voor bevrijding – van ziekte, beperkingen en lijden. Dan zal de toekomst niet alleen intelligent, maar ook humaan zijn.
