Neurotechnologie is een van de meest opwindende en angstaanjagende facetten van de moderne wetenschap. Het is een vakgebied waar techniek en neurowetenschap samenkomen om menselijke hersenactiviteit te lezen, te interpreteren en zelfs te beïnvloeden. Tegenwoordig is dit geen sciencefiction meer: neurale interfaces stellen verlamde mensen in staat computers met hun gedachten te besturen, en slimme helmen kunnen de concentratie verbeteren en stress verminderen.
Adverteren
De basis van neurotechnologie is het registreren van de elektrische activiteit van de hersenen. Elektro-encefalografie (EEG) wordt al lang gebruikt in de geneeskunde, maar nu worden miniatuursensoren ingebouwd in helmen, koptelefoons en zelfs hoofdbanden. Bedrijven zoals Muse, NeuroSky en Emotiv produceren consumentenapparaten die hersenactiviteit in realtime monitoren: ontspanning, concentratie, vermoeidheid. Deze gegevens worden gebruikt voor meditatie, leren en gamen.
Het bekendste project is Elon Musks Neuralink. Dit is een implanteerbare chip die signalen van duizenden neuronen leest en doorstuurt naar een computer. Het doel is om mensen met verlamming, blindheid en epilepsie te helpen. In experimenten speelden apen met zo’n chip Pong met alleen hun gedachten. De eerste menselijke vrijwilligers hebben al aangetoond dat ze een cursor kunnen besturen zonder hun handen te bewegen. Dit is een doorbraak in neuroprotheses.
Maar neurotechnologie is niet alleen voor de geneeskunde. In het onderwijs kan het de leerstof aanpassen aan de toestand van een student: als de hersenen moe zijn, kan het een pauze bieden; in de “flowzone” kan het een uitdagendere taak bieden. In games kan het een personage besturen, niet met een joystick, maar met gedachten. In marketing kan het emotionele reacties op reclame meten (neuromarketing). De mogelijkheden zijn eindeloos – en angstaanjagend transparant.
De belangrijkste ethische kwestie is neuroprivacy. Hersenactiviteit is de meest persoonlijke informatie. Wie bezit de gegevens over je gedachten, emoties en intenties? Kan een werkgever een “neurotest” eisen bij het aannemen van personeel? Mag een verzekeringsmaatschappij je premie verhogen als je hersenen “aanleg hebben voor stress”? Er zijn momenteel bijna geen wetten die dit reguleren.
